AYASOFYA NE ZAMAN MÜZE OLDU?

1453 yılında İstanbul’un alınmasıyla birlikte fethin sembolü olarak Fatih Sultan Mehmed Han tarafından camiye çevirilen Ayasofya Camii, 1930 ile 1935 yılları arasında restorasyon çalışmaları nedeniyle halka kapatılmış ve Mustafa Kemal’in emriyle camide bir dizi çalışmalar yapılmıştı. Restorasyon sırasında Ayasofya’nın, yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin ‘laiklik’ ilkesi doğrultusunda, yapılış amacı olan kiliseye tekrar çevrilmesi konusunda fikirler ortaya atılmış, fakat daha büyük tepkilerden çekinildiği için Mustafa kemal’in emri ve Bakanlar Kurulu’nun 24 Kasım 1934 tarih ve 7/1589 sayılı kararıyla Ayasofya müzeye çevrilmiştir.

Ayasofya’nın sistematik olarak İslami figürlerden temizlenmesi, incelenmesi ve restorasyonu ise; büyük bir ihanet örneği sergilenerek, ABD’deki Bizans Enstitüsü (the Byzantine Institute of America) adlı kurumun 1931’deki ve Dumbarton Oaks Alan Komitesi’nin 1940’lı yıllardaki girişimiyle sağlanmıştır.

Amerika Bizans Enstitüsü’nün kurucusu Amerikalı arkeolog Thomas Whittemore ile Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal arasında, ABD Dışişleri Bakanlığı ve Ankara’daki Amerikan Elçiliği’nin aktif destek verdiği müzakereler yürütüldüğü ve söz konusu müzakerelerin sonucunda Ayasofya’nın cami olarak kapatıldığı ve müze olarak açıldığı da biliniyor.

Bu şok bilgiler, Pera Müzesi tarafından yayınlanan, “Bir Anıt, İki Anıtsal Kişilik Theodoros Methokites’den Thomas Whittemore’a Kariye” adlı kitabında yer aldı. Pera Müzesi, Suna ve ve İnan Kıraç Vakfı tarafından işletiliyor ve Koç Holding tarafından destekleniyor.

FATİH, AYASOFYA’YI KAPATANLAR İÇİN NE DEMİŞTİ?

İstanbul’un İslâm eliyle fetholacağını ve Hazret-i Sultan Mehmed Fatih’in…

Konuyla ilgili olarak geçtiğimiz yıl Akit’e özel açıklamalarda bulunan Rotterdam İslam Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Akgündüz, Fatih Sultan Mehmet Han’ın Ayasofya Camii’nin asli amacının dışında kullanılmasına dair yaptığı ağır beddualarını da içeren meşhur vakfiyesini tekrar gündeme getirerek, “Milletimiz ve Müslümanlar bu bedduadan kurtarılmalıdır” demiş ve Fatih’in meşhur vakfiyesindeki ‘çok ağır’ ifadeleri hatırlatarak, “Buna kimse karşı çıkmamalı. Ayasofya’yı müzeye çeviren kararın altında imzası bulunanların sevenleri de buna destek vermeli. Bu hatadan geri dönülmesi ile belki asıl sorumluların azapları da bir ölçüde hafifleyebilir” ifadelerini kullanmıştı.

Fatih Sultan Mehmet Han’ın meşhur vakfiyesindeki ifadelerin bir ‘keramet’ göstergesi olduğunu söyleyen Akgündüz, “O, büyük bir keramet göstererek beddua ettiği şahısları sanki görür gibi tavsif etti. Vakfiyedeki beddua cümleleri bunu tasdik ediyor” demişti.