Nurdan Haber

Bağ Bozumu

Bağ Bozumu
27 Ağustos 2017 - 15:26

Bağ Bozumu

Yaz, bağ bozumuna kadar sürerdi. Aslında, güz mevsimi girmiş olurdu; fakat, biz kasabadakiler için hâlâ yazın hükmü devâm etmekte idi. Bağlardaki son mahsul koparılana, son işler yapılana kadar orada kalınırdı.

Cevizler toplanır; üzümler pekmez, pestil, sucuk yapılırdı. Yaş olarak saklanacak meyveler devşirilir, kurutulacak olanlar kurutulur, salça kaynatılır ve yapılanlar yavaş yavaş şehre taşınırdı.

Ceviz toplandıktan sonra uç dallarda kalanlar veya yerlerde otlar arasında gizlenmiş olanlar, çocukların hakkı idi. Kim bulabilirse, alabilirse ona âit olurdu. Evde kilolarla ceviz varken, o dal ucundan nazlı nazlı sallanan cevizi, kısa bir sopa fırlatarak düşürmek veya îtinâ ile gizlenmiş bir cevizi yerde bulmak ne büyük zevkti! O mevsim, bütün çocuklar, gruplar hâlinde bu şekildeki cevizleri toplamaya çıkarlardı. Daldan dala sıçrayarak gezen ve çocuklar görmeden, kışlık ceviz stokunu tamamlamak için gayret gösteren sevimli sincaplarla biz yaramazlar, âdetâ yarışırdık…

Bağ evlerinde tahtadan mâmul kocaman tekneler ve topraktan yapılmış büyük tandırlar vardı. Bunlar bağ bozumu sırasında elde edilen üzümlerin sıkılmasına ve şıranın kaynatılmasına yarardı. Koca çam kütükleri, dağlardan gelen katırcılar tarafından bu mevsim bağ evlerinin önüne indirilirdi. Ev halkına ilâveten, ücretle tutulmuş işçiler tarafından bağdan toplanan üzümler, büyük küfelerle tahta tekneye dökülürdü. Üzerine su tutularak yıkanan üzümler, ayaklarını iyice yıkamış hâne halkı tarafından çiğnenerek ezilirdi. Şıra, büyük bakır kazanlara konur; tandırın üzerine yerleştirilen başka büyük kazanlarda kaynatılırdı. Pekmez zamanının tadına doyulmazdı. Ocak, sabaha kadar kütüklerle beslenir, kaynayan pekmezin cinsine göre, içine pekmez toprağı, yumurta akı vesâir terbiye ediciler katılarak çeşit çeşit ürünler elde edilir; sırlı küplere doldurulurdu.

Kümesten alınmış taze yumurtanın kabuğunu hafif kırarak içine bir çöp sokar, tandırın ağız kısmında, ateşin yalaması ile onu pişirirdik. Herkes birbirinden öğrenmiş olmalı ki, bütün çocuklar tandırda yumurta pişirmeye bayılırdı…

İplere dizilen cevizler, kaynayan şıraya batırılır ve dışarıda ağaç dallarına, evin tavanlarındaki çivilere asılır; kurumaya bırakılırdı. Çocuklar da, kendi elleriyle dizdikleri, daha küçük boydaki sucukları, daha bir özenle kaynayan şıraya batırır ve ellerinin emeğini titizlikle asarlardı. Bunlar, diğer kesme ve pestil cinsi ile birlikte kışın yenecek, ikram edilecek başlıca çerezlerdendi.

Kış üzümü, muşmula, kış karpuzu, kış armudu, elma, ayva, iğde, kızılcık, ceviz, bâdem; dut, incir, kaysı, elma ve armut kurusu gibi bir hayli yiyecek uzun süre depolanıp saklanabilecek türdendi. Onların bir kısmı hevenkler hâlinde asılarak, bir kısmı saman veya otlar arasına konularak, bir kısmı küplerde muhafaza edilirdi. Bağ bozumundan sonra, kilerin duvarları ve küpleri çeşit çeşit, renk renk nîmetlerle dolardı. Fakat, kilerin anahtarı dâimâ çocukların bilmediği bir yerde saklanırdı…

Domates salçası yapılmış, sebzelerden elverişli olanlar kurutulmuş olurdu. Gücü yetenler kış kavurmasını da bağda hazırlardı. Küplere konulan kavurma, bütün kış evin et ihtiyacını karşılayacak şekilde idi. Yaprakların sararıp dökülmeye yüz tuttuğu ve artık havaların iyice serinlediği zamanlar, kasabaya dönme zamanıydı.

Evlerin kapıları ağaç bir sürgüyle kilitlenir, ahır ve su havuzu mümkün olduğunca kapatılır, eşyalar at arabalarına ve merkeplere yüklenirdi. Bağlar eski sessizliğine, yalnızlığına terkedilir; hâtıralar ve hayâllerle başbaşa bırakılırdı…

Ekrem Kılıç

Alem-i İslamBediüzzaman'danDr. Mehmet Rıza DerindağDünyaGenelGünün Hadisiİslam ve HayatMisafir YazarlarNur TalebeleriTürkiyeYazarlarımız
Leyle-i Regaib Özel 5.000 Hatim Programı
Alem-i İslamBediüzzaman'danDünyaGenelGündemGünün DersiGünün Hadisiİslam ve HayatNur TalebeleriTürkiyeYazarlarımız
Genç Hafızlardan Şehitlerimiz İçin Dualar ve Kur-an’ı Kerim Tilavetleri
Alem-i İslamDerslerDünyaEkonomiFıkıh & HadisGenelGündemGünün DersiGünün DuasıGünün HadisiHayatHizmetİslamİslam ve HayatKartpostal - VecizeNur TalebeleriRisale-i NurRisale-i Nur DünyasıSorularla RisaleSual-CevapTürkiyeYazarlarımız
Boğaziçi Üniversitesi Öğrencileri ile Risale-i Nur Dersi” ŞUALAR’DAN 9.DERS ( 9. ŞUA )