Nurdan Haber

Betonlaşan Şehirler ve Çevre Felaketi

Betonlaşan Şehirler ve Çevre Felaketi
17 Ekim 2017 - 14:14

 

Son yıllarda yağışlarda görülen bazı düzensizlikler, belirsizlikler ve aşırılıklarla birlikte altyapı yetersizliğinin sel felaketlerine neden olduğu haberlerini çok sık duymaktayız. Biz de bu hafta sel felaketlerinin bitki örtüsü ile ilişkisi üzerinde duracağız.

Bilindiği gibi bitki örtüsünün dünyamız iklimi üzerinde oldukça önemli bir etkisi vardır. Bitkiler kökleriyle toprakları tutup korumakla birlikte, sürekli olarak topraktan aldıkları suyu terleme yoluyla yapraklarından atmosfere vererek o bölgenin su dengesinin korunmasında önemli bir rol oynarlar. Örneğin orta büyüklükte bir ağaç günde yaklaşık 500 lt, bir hektar orman ise 30 ton suyu terleme yolu ile atmosfere vermektedir.

Eğer bitkiler olmasaydı, yerküremizdeki bu hassas su dengesi büyük ölçüde zarara uğrayacaktı. İklim üzerinde; kavurucu sıcaklar, şiddetli fırtınalar, düzensiz yağışlar gibi anormal değişiklikler meydana gelecekti ki son günlerde hem dünyada hem de ülkemizde görülen iklim değişimleri ve sel felaketleri bunun en büyük delilidir.

Peki, bitkilerle seller arasında ne gibi bir ilişki olabilir ki? / Gelin bunu Elmalı Barajı havzasında yapılan bir bilimsel çalışmayla izah edelim. Yağan yağmurun toprak tarafından emilmesinde bitki örtüsünün etkisinin araştırıldığı bu çalışmanın sonuçlarına göre; ormanlık bir sahada yağan yağmurun %82’si toprak tarafından emilirken, %18’i yüzeysel akışla derelere göllere akmaktadır. Çayırlık bir alanda ise suyun %64’ü emilirken, %36’sı yüzey akışıyla kaybolmaktadır. Bitki örtüsünün olmadığı çıplak bir alanda ise suyun sadece %44’ü toprak tarafından emilebilmekte, %56’sı yüzeysel akışla kaybedilmektedir. Görüldüğü gibi bitki örtüsünün yoğun olduğu alanlarda yağan yağmurun büyük bir çoğunluğu toprak tarafından emilebilmektedir. Çünkü ormanlık sahada yağan yağmur taneleri ağacın yaprak ve dallarına çarparak hızı kesilecek, su damlaları ağaç gövdesinden süzülerek yavaş yavaş toprağa inecektir. Böylece hızı kesilen su toprak tarafından kolaylıkla emilebilecektir. Sonuçta, hem bitkiler su ihtiyacını gidermiş olacak, hem de emilen bu sular yer altı su kaynaklarını besleyerek o bölgenin su dengesinin korunmasına ve bölge ikliminin yumuşamasına neden olacaktır.

Ancak bitki örtüsünün olmadığı alanlarda durum böyle olmayacaktır. Yağmur toprağa inerken su tanelerinin hızını kesen herhangi bir engel olmadığı için hızla toprağa düşecek ve topraktan parçacıkları kopararak yüzey akışıyla birlikte hızla akacaktır.

Başta İstanbul olmak üzere birçok şehrimizde görülen sel felaketlerinin altında iklim değişiminin yanında bitki örtüsünün yok edilip onun yerini alan betonlaşmış alanlar yatmaktadır. Bugün birçok yerde kentin nefes almasını sağlayan yeşil alanlar imara açılmış, yerlerine binalar, kuleler ve alışveriş merkezleri yükselmiştir. Şehir sokakları asfaltlanmış su kanalları betonlaşmıştır. Bununla birlikte maalesef uygun altyapı planlaması ve yapımı da gerçekleştirilememiştir. Tüm bunların sonucu olarak, küresel iklim değişikliği nedeniyle aşırı şekilde yağan yağmur suları bitki örtüsünün olmadığı sahalarda bu beton ve asfalt yüzeylerden yer altına sızamadan olduğu gibi yüzey akışlarıyla akarak sellere dönüşmektedir.

O halde çare nedir? Tabiî ki ilk alınacak tedbir mevcut yeşil alanları korumak olmalıdır. Devamında yeşil alanları arttırıp, beton ve asfalt alanlar yapılırken suya geçirgen doğal malzemeler kullanılmalıdır. Ayrıca, günümüz iklim koşullarına uygun altyapı planlaması yapılmalıdır. Ecdadımızın zamanında yeşil alanları koruma gayretlerinden ve yolları doğal döşeme taşları ile kaplamış olmasından hala ders çıkaramamak ne kadar acı…

Yazıma Yüce Kitabımızdan bir mesajla son vermek istiyorum: “İnsanların kendi işledikleri (kötülükler) sebebiyle karada ve denizde bozulma ortaya çıkmıştır. Dönmeleri için Allah, yaptıklarının bazı (kötü) sonuçlarını (dünyada) onlara tattıracaktır / (Rum:41) ”

Prof. Dr. Fatih Satıl

Alem-i İslamBediüzzaman'danDr. Mehmet Rıza DerindağDünyaGenelGünün Hadisiİslam ve HayatMisafir YazarlarNur TalebeleriTürkiyeYazarlarımız
Leyle-i Regaib Özel 5.000 Hatim Programı
Alem-i İslamBediüzzaman'danDünyaGenelGündemGünün DersiGünün Hadisiİslam ve HayatNur TalebeleriTürkiyeYazarlarımız
Genç Hafızlardan Şehitlerimiz İçin Dualar ve Kur-an’ı Kerim Tilavetleri
Alem-i İslamDerslerDünyaEkonomiFıkıh & HadisGenelGündemGünün DersiGünün DuasıGünün HadisiHayatHizmetİslamİslam ve HayatKartpostal - VecizeNur TalebeleriRisale-i NurRisale-i Nur DünyasıSorularla RisaleSual-CevapTürkiyeYazarlarımız
Boğaziçi Üniversitesi Öğrencileri ile Risale-i Nur Dersi” ŞUALAR’DAN 9.DERS ( 9. ŞUA )