Nurdanhaber – Prof. Dr. Sıtkı GÖKSU
Hızır AS ile ilgili doğru ve söylenti olan çok bilgileri insanlar arasında dolaşmaktadır. Biz de işin gerçeğini bulmaya çalışmalıyız.
Hazret-i Hızır (as) Allah’ın salih bir kulu olup, peygamber değildir, diyen olmuşsa da cumhur-u ulemâya(Alimlerin çoğunluğuna) göre peygamberdir. Hazret-i Musa (as) zamanında yaşamış ve kendisiyle görüşmüştür. Kehf sûresinin Musa kıssasında, “Allah’ın büyük kullarından bir kul” olduğu ifâde edilmiştir.
Hazret-i Hızır (as) ne kadar yaşamıştır, hâlâ yaşıyor mu? Bu hususta kesin bir söz söylemek mümkün değildir. İmam Nevevî “Tehzîb ül-Esma ve’l-Lugat” isimli kitabında, bazı hadîslere dayanarak Hazret-i Hızır’ın ölmediğini ve kıyamete kadar yaşıyacağını beyân ediyor. (https://sorularlaislamiyet.com/hz-hizir-var-midir-gercekten-hayatta-midir)
Hazret-i Hızır Aleyhisselâm hayatta mıdır? Hayatta ise, niçin bazı mühim ulema hayatını kabul etmiyorlar?
Elcevap: Hayattadır. Fakat hayat mertebeleri beştir. O, ikinci mertebededir. Bu sebepten, bazı alimler hayatında şüphe etmişler.
Fakat bazı alimlerin hayatlarını kabul etmemelerini ise, Hz. Hızır’ın bizim gibi aynı hayat şartları içerisinde olmadığına dayandırır.
Yani hayat mertebeleri beştir. Hz. Hızır ise ikinci mertebededir. Bu mertebeler ise şunlardır:
Mektubat isimli eserinde Bediüzzaman Birinci Mektupta hayat mertebelerinin beş olduğu anlatmaktadır. Konumuzla ilgili Hızır AS ile ilgili bilgiler 2. Hayat tabakasında geçmektedir. Bu hayat mertebeleri şöyle sıralanmaktadır:
Birinci hayat tabakası: Bizim hayatımızdır ki, çok kayıtlarla kayıtlıdır. Yani yemek içmek mecburiyeti, bir yere gitmek için vasıta mecburiyeti gibi.
İkinci hayat tabakası: Hazret-i Hızır ve İlyas Peygamberlerin hayatlarıdır. Bir derece serbesttir. Yani, bir vakitte pek çok yerlerde bulunabilirler. Bizim gibi beşeriyet ihtiyaçları ile daimî kayıtlı, bağlı değillerdir. Bazen, istedikleri vakit bizim gibi yerler, içerler; fakat bizim gibi mecbur değillerdir. Sağlam haber olarak, ehl-i şuhud ve keşif olan evliyanın Hazret-i Hızır ile maceraları, bu hayat tabakasını aydınlatır ve ispat eder. Hatta velilik makamında bir makam vardır ki, “Hızır makamı” diye adlandırılır. O makama gelen bir Veli, Hızır’dan ders alır ve Hızır ile görüşür. Fakat bazen o makam sahibi, yanlış olarak Hızır’ın aynı-ta kendisi kabul edilir.
Üçüncü hayat tabakası: Hazret-i İdris ve İsâ Aleyhisselamların hayat tabakalarıdır. Beşeriyet ihtiyaçlarının olmaması ile melek hayatı gibi bir hayata girerek nuranî bir hoşluk, latiflik kazanır. Misali beden latifliğinde ve yıldız cismi nuraniliğinde olan dünyevî cisimleri ile semalarda, göklerde bulunurlar.
Dördüncü hayat tabakası: Şehitlerin hayatıdır.
Kur’ân’ın hükmü ile, şehitlerin, kabir ehlinden yüksek bir hayat tabakaları vardır.
Evet, şehitler, dünya hayatlarını hak yolda feda ettikleri için, Cenâb-ı Hak, kemâl-i kereminden, onlara dünya hayatına benzer, fakat kedersiz, zahmetsiz bir hayatı berzah aleminde, kabirde onlara ihsan eder.
Onlar kendilerini ölmüş bilmiyorlar. Yalnız kendilerinin daha iyi bir âleme gittiklerini biliyorlar, saadetin en güzeli ile lezzet alıyorlar, ölümdeki ayrılık acılığını hissetmiyorlar.
Kabir ehlinin gerçi ruhları bâkidir; fakat kendilerini ölmüş biliyorlar. Berzahta aldıkları lezzet ve saadet, şehitlerin lezzetine yetişmez.
Nasıl ki, iki adam bir rüyada cennet gibi bir güzel saraya girerler. Birisi rüyada olduğunu bilir; aldığı keyif ve lezzet pek noksandır. “Ben uyansam şu lezzet kaçacak” diye düşünür. Diğeri rüyada olduğunu bilmiyor; hakikî lezzet ile hakikî saadete mazhar olur.
Beşinci hayat tabakası: Kabir ehlinin ruhani hayatlarıdır. Evet, ölüm, yer değiştirmedir, ruhun serbest bırakılmasıdır, vazifeden terhistir; yok etmek ve vücudun olmaması ve geçip gitme değildir.
Hadsiz olaylarla evliya ruhlarının cisimlenmeleri ve keşif ehline görünmeleri ve diğer kabir ehlinin uyanık olarak ve uykuda bizlerle münasebetleri ve olaya uygun olarak bizlere haberleri gibi çok deliller, o hayat tabakasını aydınlatır ve ispat eder.
