Nurdanhaber – Prof. Dr. Sıtkı GÖKSU
Her zaman bazı kurallar öne sürülüp insanların bunlara uyması istenir. Bu durumda insanlar temcid pilavı gibi önüne getirilen bu kurallara uymak istemezler. Bizim burada bahsedeceğimiz kurallar bağlayıcı değildir. Ancak uyulduğunda bizi mutluluğa, saadete, huzura, kalp rahatlığına götürecek prensiplerdir. Zaten başarılı olmak için sadece insanın gayreti yetmez. Hayat için prensipleri belirleyip, onlara uymalıdır.
1- Doğuluk-dürüstlük en büyük hazinedir. Doğru olanlar er-geç kazanır. Farz-ı muhal bu dünyada kazanamasa da ahirette kazanır. Sadece hak ve adaleti referans almalıdır. Adalete herkes razı olur. Onun için “Şeriatın kestiği parmak acımaz.” denilmiştir. Başkaların haksız ve adaletsiz davranışlarını ölçü olarak alma; misilleme yapma. Aynıyla karşılık vermek zalimce bir davranıştır. Masumiyet esastır; suç ve hata şahsa aittir. Birinin hatasından başkası mesul olmaz. Onun annesi, babası, kardeşi, amcası, dayısı, halası, teyzesi, hanedanı, aşireti suçlanamaz. Menfaati değil, fazileti esas al. Hangi hadise olursa olsun empati yap ve başkalarının gözüyle görmeye çalış.
2- İyilik yap denize at. Balık bilmezse Halık bilir. Herkese iyi davran. “Ne ekersen, onu biçersin.” atasözünü unutma. İyilik eden, iyilik bulur. Rüzgâr eken, fırtına biçer. Teşekkür ve iltifat etmek, iyilik ve güzelliği takdir ve teşvik etmektir. İyi niyetini suiistimal edenler yüzünden iyi olmayı bırakma. Önemli olan senin iyi olmandır.
3- Herşeyin iyi, güzel yönüne bak. Pozitif ol ve olumlu bak. “Güzel gören güzel düşünür, güzel düşünen hayatından lezzet alır.” Her hadiseyi hayra yormak gerekir. Bu şekilde kendimiz rahatlarız ve motivasyonumuzu kaybetmeyiz. Tüm gücünle çalış ama beklentilerin asgari olsun. Beklenti seviyesi ne kadar yüksek olursa, memnuniyet seviyesi o kadar düşük olur. Herkes dünyaya kendi penceresinden bakar. Bizim penceremiz parlak ise hadiselerin iyi ve güzel yüzlerini görüp dünyamızı cennete çevirebiliriz.
4- Herkese sevgiyle yaklaş, mütevazi ol. Sevme duygusunu sev, düşmanlık hissine düşman ol. İş yaptırırken korkutarak değil, sevdirerek iş yaptır. “Büyüklüğün ölçüsü küçüklük, küçüklüğün ölçüsü büyüklüktür.” Yani küçüldükçe, tevazu gösterdikçe büyürsün, büyüdükçe, kibirlendikçe küçülürsün. Olgunluğun ölçüsü, hoş görmektir. İyi geçimin sırrı kusursuz olmak değil, kusurları görmezden gelmektir. Fazileti dost da düşman da takdir eder.
5- En iyi yol barıştır. Uzlaşmacı davran, uyumlu ol. Hayır, barıştadır. Huzur, uzlaşmadadır. “Bir şey tamamen elde edilmezse, tamamen terk de edilmez.” “En iyi, iyinin düşmanıdır.” Bazen iyi, en iyiden daha iyidir; çünkü iyide uzlaşma ve birlik, en iyide ise uzlaşmazlık ve ayrılık vardır. Hızlı yürüyen, tek başına gider. Büyük işler yapan bir ekibin en küçük parçası da büyüktür. Uyumlu birlikten doğan sinerji, bütünü parçalarının toplamından daha büyük eder.
6- Mutlu et, mutluluk bul. ‘Ben’ değil ‘o’ odaklı ol. Vermek, almaktan iyidir. Almaya giden yol, vermekten geçer. Mutluluk, aldığının biraz daha fazlasını vermektir. En değerli şeyler, para ile satın alınamayanlardır. En cimri dil, tatlı bir sözü esirgeyendir.
7- Eleştirel bak, daha iyisi için sorgula. Sapı samandan, kömürü elmastan, hayali hakikatten ayrıştıran, eleştirel düşüncedir. Sorgulama, gelişme ve ilerlemenin motorudur. Doğruların büyük çoğunluğu mutlak değil izafidir; şartlar değişince birçok doğru yanlış oluverir. Dünün birçok doğrusu, bugünün safsatasıdır. “Her söylenen doğru olmalı, ama her doğruyu söylemek doğru değildir.” Yıkmak kolay, yapmak zordur. Daha iyisini yerine koyamayacağın bir şeyi yıkma.
8- Yapacağın şeye karar verirken muhtemel sonuçlarını düşün. Hasat etmek istediğin meyveye göre çekirdek dik. Olaylara komple bak; resmin bütününü görmeye çalış. Duygularınla değil, aklınla karar ver. Her söylediğini düşün, ama her düşündüğünü söyleme. Başarının sırrı çok çalışmak değil, etkin ve verimli çalışmaktır.
9- Risk al, cesur ol. Değişim ve gelişim, bu zamanın iki değişmez değeridir. Hızla değişen ve gelişen bir ortamda, değişime ayak uyduramayan geri gider. Yenilikçi ve girişimci ol. Başarı, sebattadır. Hata yapmaktan ve başarısız olmaktan korkma. Hiç hata yapmayan, hiç büyük başarısı olmayandır. Engeller, aşılmak içindir.
10- Güzellik ve mükemmelliği hedefle. Güzellik ve mükemmellik bizzat sevilir. Kolaylaştır, zorlaştırma. Basitliğin gücünü ve cazibesini keşfet. Hal ve hareket, sözden daha iyi konuşur. Yaptığı iş, kişinin aynasıdır. Yapılan işteki mükemmellik, yapandaki mükemmelliği gösterir.
