AK Parti’nin TBMM Başkanlığına sunduğu anayasa değişikliği teklifi; yasama, yürütme ve yargıya ilişkin önemli düzenlemeler içeriyor. Teklife göre, Cumhurbaşkanı devletin başı olacak, yürütme yetkisi kendisinde bulunacak. Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek. Disiplin mahkemeleri dışında, savaş hali hariç askeri mahkeme kurulamayacak. HSYK 12 üyeden oluşacak ve iki daire şeklinde çalışacak. Üyelerin yarısını TBMM, diğer yarısını Cumhurbaşkanı belirleyecek. Milletvekili seçilme yaşı 18 olacak. Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi 3 Kasım 2019’da yapılacak.

Cumhurbaşkanlığı sistemi geliyor 
-Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor
-Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıl olacak.
-Bir kişi en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilecek
-Cumhurbaşkanı devletin başı olacak ve yürütme yetkisi cumhurbaşkanına ait olacak
-Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları ve üst düzey kamu yöneticilerini atayacak, görevlerine son verecek
-Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek. Kararnamelerle, yürütmenin ihtiyacını karşılaması sağlanacak; temel hak ve hürriyetler ile siyasi hak ve hürriyetler düzenleme alanı dışında bırakılacak
TBMM (AA) – Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor.

AK Parti’nin TBMM Başkanlığı’na sunduğu anayasa değişiklik teklifine göre, öngörülen yeni hükümet sistemine uygun olarak TBMM’nin görevleri ve yetkileri ile bilgi edinme ve denetim yolları yeniden düzenleniyor.

TBMM’nin görevleri ve yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek ve Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek olarak belirleniyor.

Düzenleme ile kuvvetler ayrılığı prensibine uygun olarak yasamanın yürütmeyi denetlemesi ile Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermesi yasamanın görev ve yetkileri arasından çıkarılıyor.

Anayasa’nın TBMM’nin bilgi edinme ve denetim yollarına ilişkin maddesindeki değişiklik ile yasamanın belli bir konuda Meclis Araştırması yapması, Genel Görüşme açarak Genel Kurulda görüşmesi ve milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanların cevaplaması istemiyle yazılı soru sorması yeniden düzenleniyor.

Buna göre, TBMM, belli bir konuda Meclis Araştırması ve Genel Görüşme yapabilecek, milletvekilleri yazılı soru sorabilecek. Meclis Araştırması, belli bir konuda bilgi edinilmek için yapılan incelemeden ibaret olacak.

Genel Görüşme, toplumu ilgilendiren belli bir konunun TBMM Genel Kurulunda görüşülmesi şeklinde gerçekleştirilecek. Genel Görüşme ve Meclis Araştırmasına yürütme adına herhangi bir temsilci katılamayacak.

Yazılı soru; yazılı olarak en geç on beş gün içerisinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sormalarından ibaret olacak. Meclis Araştırması, Genel Görüşme ve yazılı soru önergelerinin verilme şekli, içeriği ve kapsamı ile araştırma usulleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenecek.

-“Bir kişi en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilecek”

Anayasanın cumhurbaşkanının nitelikleri ve tarafsızlığına ilişkin maddesi ile seçimine yönelik maddeleri birleştirilerek, adaylık ve seçim usulü “Adaylık ve seçim” başlığı altında düzenleniyor.

Teklife göre, cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından, doğrudan halk tarafından seçilecek.

Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıl olacak. Bir kişi en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilecek. Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmen aday gösterebilecek.

Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin TBMM üyeliği sona erecek.

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilecek.

İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilecek.

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak.

İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilecek.

Binali Yıldırım müjdeyi verdi

Seçimlerin tamamlanamaması halinde mevcut Cumhurbaşkanı yenisi seçilinceye kadar görevine devam edecek.

Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usül ve esaslar kanunla düzenlenecek.

Düzenleme ile cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor.

Böylelikle doğrudan halk tarafından seçilen ve esasen siyasal bir kişilik olan Cumhurbaşkanının, partisiyle ilişkisinin kesilmesine dair hükmü yürürlükten kaldıran ilga normunun, halk oylamasında kabulü akabinde yürürlüğe girmesi anında bir siyasi partiyle ilişki kurması mümkün hale getiriliyor.

-Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri

Teklif Anayasanın cumhurbaşkanını görev ve yetkilerine ilişkin maddede de değişiklik öngörüyor.

Cumhurbaşkanı devletin başı olacak ve yürütme yetkisi cumhurbaşkanına ait olacak.

Cumhurbaşkanı, “devlet başkanı” sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil edecek, anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını sağlayacak. Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü TBMM’de açılış konuşmasını yapacak. Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verecek.

Teklife göre cumhurbaşkanı, kanunları yayımlayacak ve kanunları tekrar görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderecek. Kanunların, TBMM İçtüzüğü’nün tümünün veya belirli hükümlerinin anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesinde iptal davası açacak.

Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları ve üst düzey kamu yöneticilerini atayacak, görevlerine son verecek. Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini gönderecek, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul edecek. Milletlerarası andlaşma akdedecek ve yayımlayacak.

Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunacak. Milli güvenlik politikalarını belirleyecek ve gerekli tedbirleri alacak.

ürk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil edecek, Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verecek.

Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile kişilerin cezalarını hafifletecek veya kaldıracak.

Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek. Kararnamelerle, yürütmenin ihtiyacını karşılaması sağlanacak; temel hak ve hürriyetler ile siyasi hak ve hürriyetler düzenleme alanı dışında bırakılacak.

Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak.
Kanunlarda, kararname konusu ile aynı konuda farklı hüküm bulunması halinde kanun uygulanacak. TBMM’nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelecek.

Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecek. Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmi Gazete’de yayımlandıkları gün yürürlüğe girecek.

Cumhurbaşkanı aynca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirecek ve yetkileri kullanacak.