Bediüzzaman’dan Sarığına İlişenlere Cevaplar

Dr. Mehmet Rıza Derindağ

Bediüzzaman hazretleri muhataplarının durumuna, tavrına, niyetine göre cevaplar verirmiş. Bunun en güzel misallerinden birisi de farklı zamanlarda sarığına kılık kıyafetine karışmak isteyenlere verdiği cevaplardır.

Hüsnü Bayramoğlu Ağabey anlatıyor; Üstadımız, Zübeyir ağabey ve bendeniz 1960’ın ilk günlerinde Ankara’daydık. Ulus civarında (Anafartalar’dan Samanpazarı’na doğru inerken) arabamızı durduran polisler arka koltukta oturan Üstadımız’a “Efendim Reis-i Cumhur (Celal Bayar) Ankara’da buralardalar. Sarığınızı çıkartabilir misiniz?” diye bir emrivakide bulundular. Hz. Üstadımız Bediüzzaman sarığını başından hafifçe kaldırıp “Bunu mu kardeşim” dedi. Ve daha sonra tekrar sarığını başına koyup polislere selam verdi… Polisler vazifesini yapmış, Üstad Hazretleri de onları anladığını ifade etmiş ama sarığını tekrar başına koymuştu. Hz. Üstad incelik ve zerafetiyle oradan ayrılırken polisler de şaşırmış daha fazla bir şey diyememişlerdi.

Tek parti ceberut ve istibdat devrinde tahkir ve tenfir ile yaptırmak istedikleri zulme o devirlerde boyun eğmeyen Bediüzzaman bir derece ılımlı olan 1950 ve sonrasında elbette ki sarığına müdahale ettirtmezdi. Fakat cevabının dozunu muhataplarının müdahalesinin dozuna göre yani muktezay-ı hale mutabık olarak ayarlıyordu…

“Eğer eski hayatım gibi, izzet-i ilmiyeyi muhafaza etmek için hiçbir hakareti kabul etmemek olsaydı ve vazife-i hakikiyesi sırf ahiret ve ölümün idam-ı ebedisinden Müslümanları kurtarmak vazifesi olmasaydı ve bana ilişenler gibi sırf dünyaya ve menfi siyasete çalışmak olsaydı, on Menemen, on Şeyh Said hadisesi gibi bir hadiseye, o anarşilik hesabına çalışanlar sebebiyet vereceklerdi. …Hem, mazuriyetim ve inzivama binaen, tebdil-i kıyafetime hiçbir ihtar olmadığı halde, böyle keyfi, kanunsuz, cebren ahali içinde başıma şapkayı giydirmeye çalışmak, kırk seneden beri bu vatanda, hususan iman-ı tahkiki dersinde kardeşane alâkadar olan yüz binler adam, pek büyük bir heyecan içinde zemini hiddete getirip, emsalsiz ağlamaya vesile olacaktı… Zaten ecnebi parmağıyla, güya hakkımda teveccüh-ü âmmeyi kırmak fikriyle damarlarıma dokunacak kanunsuz muamelelerin mezkûr maksat için yapıldığına, çok emarelerle kat’î kanaatimiz geldi. Fakat, …bunların bana karşı kànunsuz ihanetlerinin hiçbir ehemmiyeti kalmadı; (onları) Cenâb-ı Hakk’a havale ediyorum.” (Emirdağ Lâhikası, s. 30)

Mesela Ankara Valisi Nevzat Tandoğan 1943’te başındaki sarığı zorla ve tahkirle çıkartmak istemesine mukabil, Bediüzzaman: “Bu sarık, bu başla beraber çıkar! Ben sizin ecdadınızı temsil ediyorum. Başından bulasın Nevzat!” diye mukabelede bulunmuş hakikaten birkaç yıl sonra Nevzat Tandoğan bunalıma girip kafasına sıktığı bir kurşunla intihar ederek “başından” bulmuştu.

SİNGAPUR’DA İSLAMİYET VE RİSALE-İ NUR HİZMETLERİ…

Vali Tandoğan’ın bu müstebit tavrını Denizli’de de görmek mümkün… İnebolu Nur Talebelerinden ve Şualar’da Küçük İbrahim ismiyle müsemma İbrahim Fakazlı ağabey anlatıyor; “1943 yılı sonlarında başlayan Denizli Ağır Ceza Mahkemesi’nin ilk duruşmasında, mahkeme reisi Üstadımıza hitaben “Burası resmî devlet dairesi. Buraya öyle başı sarıklı girilmez. Onu çıkarmanız lâzım. Ben de burada devlet memuru olarak diyorum ki ‘Lütfen çıkarınız!”

Bediüzzaman: “Kendinizi yormayın, zorlamayın hâkim bey. Sarığı çıkarmam, başımı da açmam. Vali Nevzat da uğraştı, ama çıkaramadı.”

Hâkim: “Buraya vali gelse, onun da başı açık durması lâzım.”

Bediüzzaman: “Ben bu sarığı çıkarmam. Ancak başımla beraber çıkar. Varın, siz de kendinizi boşuna yormayın, zorlamayın. Çıkartamazsınız. Zira, M. Kemal de çıkartamadı.”

Aynen bu hadisat gibi Emirdağı’nda da hem kaymakam hem karakol komutanı Üstadımızın sarığına çok müdahale etmek istemişlerse de Üstad Bediüzzaman gürültüye pabuç bırakmamış, onların bu denli zalimane provokasyonlarını boşa çıkartmıştır.