Hz. Enes (ra) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)  buyurdular ki:

“Bir mü’min için mutlaka (semadan) iki kapı vardır: 

Birinden ameli yükselir, diğerinden de rızkı iner. Bu mü’min ölünce, her iki kapı da ağlarlar. Şu âyet bu duruma işaret eder: ‘Ne gök ne yer onların üzerine ağlamadı...’(Duhân, 44/29).” [Tirmizî, Tefsir, Duhân, (3252).]

Mü’mine has olan sema kapısından biri, hayırlı amellerinin dünyada kaydedilmesinden sonra, semadaki kayıt yerine gitmesine mahsustur. Amel kelimesinin salih diye kayıtlanmamış olmasından, mü’minin bütün amellerinin sâlih olduğuna bir iş’âr, bir işâret anlaşılmıştır. İkinci kapıdan da hissî ve manevî rızkının yeryüzündeki müstekarına (muhafazaya, bekleme erine) indiği belirtilir.

Bu kapılar, mü’minin ölümüyle ağlıyorlar, çünkü kişinin onlar vasıtasıyla mazhar olduğu hayrı kesilmiş olmaktadır. Bu ifade Ehl-i Sünnet inancına muvafıktır. Çünkü, Begavî’nin kaydettiği üzere:

Bütün eşya Cenab-ı Hakk’ı bilmekte, O’na tesbihte bulunmakta ve haşyet duymaktadır. Bunu ifade eden âyetler vardır:

“O’nu yedi kat sema ve arz ve bunlarda bulunan her şey tesbih eder, hiçbir şey bu tesbihten hariç değildir. Ancak siz onların tesbihini anlayamazsınız.” (İsra, 17/44) gibi…

Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)’ın delil olarak zikrettiği ayet görünüşte kâfirlerle ilgili, yani kâfirlerin ölümüne “arz ve sema ağlamaz” buyurulur. Ancak, muhalif manası düşünülürse, “arz ve semanın mü’mine ağladığı” manası tabii olarak ortaya çıkar. “Buraya çocuklar giremez” cümlesi, “Buraya sadece büyükler girer” cümlesini de ihtiva eder.

Boğaziçi Üniversitesi Öğrencileri ile Risale-i Nur Dersi” ŞUALAR’DAN 9.DERS ( 9. ŞUA )

Bu ayetle ilgili olarak Merhum Bediüzzaman şu açıklamayı yapar:

“Mefhum-u sarihiyle ferman ediyor ki: ‘Ehl-i dalâletin ölmesiyle insan ile alâkadar olan semavat ve arz, onların cenazeleri üstünde ağlamıyorlar, yani: Onların ölmesiyle memnun oluyorlar.’ Ve mefhum-u işarisiyle ifade ediyor ki: ‘Ehl-i hidâyetin ölmesiyle semavat ve arz, onların cenazeleri üstünde ağlıyorlar, firaklarını istemiyorlar.’ Çünkü: Ehl-i iman ile bütün kâinat alâkadardır, ondan memnundur. Zira iman ile Hâlık-ı kâinatı bildikleri için, kâinatın kıymetini takdir edip, hürmet ve muhabbet ederler. Ehl-i dalâlet gibi tahkir ve zımnî adâvet etmezler.”

“Ey insan, düşün! Sen alâ külli hal öleceksin. Eğer nefis ve şeytana tâbi isen, senin komşuların, belki akrabaların, senin şerrinden kurtulmak için mesrûr olacaklar. Eğer euzu billahi mineşşeytanirracim deyip Kur’ân’a ve Habib-i Rahmân’a tabi isen o vakit semâvat ve arz ve mevcudat, herkesin derecesine nisbeten, senin derecene göre senin firakından müteessir olup mânen ağlarlar. Ulvi bir mâtem ile ve haşmetli bir teşyi ile, kabir kapınızla girdiğin bekâ âleminde senin derecene nisbeten senin için bir hüsn-i istikbal var olduğuna işâret ederler.” (Bediüzzaman Said Nursi, Lem’alar, 13. Lem’a)

(bk. Prof. Dr. İbrahim Canan, Kütüb-ü Sitte Tercüme ve Şerhi)

Sorularla İslamiyet