Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Önemli Şahıslar Kimdir ? Alfabetik sıralama

Hacı İlbey
Osmanlıların Rumeli fetihlerinde büyük hizmeti geçmiş bir Türk kumandanı olan Hacı İlbey, Balıkesir’de doğmuştur. Karesi Beyi Dursun Bey’e vezirlik yapan Hacı İlbey, Karesi beyliği Osmanlı imparatorluğuna dahil olunca, Osmanlı beylerinden biri haline geldi. Şehzade Süleyman Paşa ile hizmetlerde bulunarak serasker oldu. Konurhisar’ı fethetti. Burayı kendine üs yapan Hacı İlbey, Malkara, İpsala ve Dimetoka’yı aldı. Osmanlı kuvvetlerinin Edirne’yi almasında, Hacı İlbey ile beraberindeki kuvvetler önemli rol oynadı. Çirmen Savaşı’nda Haçlıları bozguna uğrattı. Efsanevi kimliği ile Osmanlı tarih geleneğinde Rumeli’yi fetheden Osmanlı uç beyleri arasında gösterilen Hacı İlbey, 1364 yılında vefat etti.

Hadım Ali Paşa
Hadım Ali Paşa, Sultan İkinci Bayezid zamanında sadrazamlık yapmış Osmanlı vezirlerindendi. Sultan İkinci Bayezid tahta çıktığı zaman Karaman beylerbeyi oldu. Eflak seferinden başarı ile dönen ve 1486’da vezir olan Hadım Ali Paşa, Mısırlılarla yapılan savaşlara katıldı. 1500’de Mora, Modon ve Koron kaleleri ile Kefalonya ve Ayamavri adalarını aldı. 1501’de ilk kez sadrazam oldu. İki yıl sonra azledilerek yerine Hersekzade Ahmed Paşa getirildi.

1506’da ikinci defa sadrazamlığa getirilen ve Şah Kulu isyanında başarı gösteren Hadım Ali Paşa, bu isyan sırasında Şehit oldu. Hadım olmakla beraber cesur, bilgili bir devlet adamıydı. İstanbul’da Divanyolunda, Atık Ali Paşa Camini ve yanındaki medrese, mektep ve imareti o yaptırmıştır.

Halil Hamid Paşa
Küçük yaşlarda İstanbul’a gelmiş, katipliklerde ve Beylikçi maiyetinde çalışmıştır. Sultan I. Abdülhamid zamanında sadrazamlıkta bulunan Osmanlı Vezirlerindendir.

Babadağı’nda görev yaparken Divanı Hümayun Hocalığı rütbesini kazandı. Devlet işlerindeki başarılarından dolayı 1779 yılında Büyük Tezkereciliğe ve Dahiliye Nazırlığı görevlerine getirildi. 1780 yılında Tersane Emini ve bir sene sonra da Dahiliye Nazırı oldu. 1782’de Sadrazamlığa atandı. Daha sonra görevinden azledildi ve Gelibolu’ya sürgün edildi. Bir süre sonra Bozcaada’ya getirildi ve burada başı kesilerek öldürüldü

Hünyadi Yanoş
Hunyadi Yanoş, 1388 yılında doğdu. Aslı Erdel, yani Transilvanyalı eski bir aileye mensup olup, Macarlar onu ortaçağlarda yetişen milli bir kahraman sayarlar.

Gençliğinde Kral Sigismund’un askeri hizmetine girdi. Bulgarlara, sonra Osmanlılara karşı savaşlarda yararlılıklar gösterdi. Macaristan ve Lehistan kralı Vladislas, onu Erdel Beyi tayin etti. Hunyadi, Sultan İkinci Murad’ın son zamanlarında Osmanlı ordusunu Belgrad civarlarında birkaç defa bozguna uğrattı. Fatih Sultan Mehmed’i yerine geçirerek Manisa’ya çekilen Sultan İkinci Murad, Macarlarla 1444 yılında Segedin barışını imzalamıştı. İki hükümdar kutsal kitaplarına el basarak yemin etmelerine rağmen, papanın teşviki ile barış bozuldu. İçinde Hunyadi’nin de olduğu Haçlı ordusu, Varna’yı kuşattı. Varna savaşında Haçlılar müthiş bir bozguna uğradı. Hunyadi ölen kralın yerine Beşinci Vladislas’ın çocuk olmasından dolayı, kral sıfatı ile Macaristan’a hakim oldu. 1456’da ordusunda çıkan bulaşıcı hastalık yüzünden öldü.

Hürrem Sultan
Hürrem Sultan, 1506 yılında doğdu. Kanuni Sultan Süleyman’ın eşi ve Osmanlı tarihinde önemli roller oynamış bir haseki sultandır. Aslen Rus olan Hürrem Sultan’ın asıl adı Roxelanne’dır. Güzelliği nedeniyle küçük yaşta Kırım hanı tarafından Osmanlı sarayına sunulan Hürrem Sultan, sarayda özel bir eğitim gördü. Dişiliği, zekası ve becerisi ile padişahın dikkatini çekmeyi bildi. Harem kadınları ve saray ileri gelenleri arasında kendine yer edindi.

Kanuni’nin aşırı güven ve sevgisini kazanarak onun nikahlı eşi olduktan sonra belli bir plan dahilinde çalıştı, el altından çeşitli entrikalar uygulayarak on altıncı yüzyıl Osmanlı tarihini olumsuz yönde etkiledi. Kanuni’nin, Gülbahar Hatun’dan olan veliahtı Sultan Mustafa’yı ortadan kaldırmak için çeşitli entrikalar ile önce Gülbahar Hatun’u, ardından kırk yaşındaki veliaht Mustafa’yı boğdurttu. Devlet yönetimine de hakim olan Hürrem Sultan, İran savaşını destekledi. Ruslar ve Lehlerle barış içinde yaşanılmasını sağladı. Tüm bunlara rağmen, oğullarından birinin tahta çıkışını göremeden elli iki yaşındayken öldü.

Hüsameddin Paşa
Türk mutasarıfı ve Kaptan-ı Derya’ sıdır. Tersanede yetişti. Zamanla tersane kethüdalığına getirildi. Bu görevinden azledilen Hüsameddin Paşa 1668 yılında mirmiran olarak mutasarrıflığa getirildi. Bir yıl sonra vezirlik verilerek Kaptan-ı Derya’lığa tayin edildi.
Çeşme olayında İngilizlerle karşılaştı. Cezayirli Hasan Paşa’ nın tavsiyelerine uymayarak Osmanlı donanmasını Çeşme limanında topladı. Bu durum Osmanlı gemilerinin hareket etmesine engel oldu. İngiliz amirali Elfinston limanın ağzını kapayarak Osmanlı gemilerini ateşe verdi. Kaptan-ı Derya Hüsameddin Paşa, baştardısı ile Sakız Adası’na sığındı ve daha sonra İzmir’e geldi. Burada iken azledildi. (1770)

Hüseyin Avni Paşa
Hüseyin Avni Paşa, 1820 yılında Isparta Gelendost’ta doğdu. İstanbul’da medresede okudu. Harbiye’ye girdi. 1848 yılında kurmay yüzbaşı olarak mezun oldu. Bir süre Harbiye mektebinde tabiye hocası olarak görev aldı. Kırım savaşına katıldı. Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa’nın kurmay başkanı, daha sonra da Mektebi Harbiyeyi Şahane nazırı oldu. Hassa müşiri ve serasker kaymakamlığına getirildi. Girit kumandanı iken (1867), adanın valiliğine tayin edildi. 1868’de önceden vekalet ettiği seraskerlik makamına getirildi. Mahmud Nedim Paşa sadrazam iken, seraskerlikten alındı. Isparta’da on bir ay sürgünde kaldı (1871).

Affedilerek Aydın valiliğine getirildi. Daha sonra Bahriye nazırı oldu. 1873’te ikinci defa seraskerliğe tayin edildi. 1874’te sadrazamlığa getirildi. On dört ay sonra azledilerek önce İzmir, sonra da Bursa valiliklerine gönderildi. Dördüncü defa seraskerlik verildiği zaman yenilik taraftarlarıyla birleşti. Sadrazam Mütercim Rüştü Midhat ve Süleyman Paşa’nın sarayında toplanan vekiller heyeti, Sultan Abdülaziz’i indirerek yerine Sultan Beşinci Murad’ı geçirdi. Taht değişikliğinden sonra meşrutiyet isteyenlerle fikir ayrılığına düştü. Özellikle Midhat Paşa ile anlaşamadı. Sultan Beşinci Murad’ın saltanatı zamanında seraskerlikte kaldı. Midhat Paşa’nın sarayında yapılan Vekiller heyeti toplantısına, Sultan Abdülaziz taraftarı Çerkez Hasan bir baskın düzenledi. Hüseyin Avni Paşa’ya şahsi bir meseleden dolayı kırgın olan Çerkez Hasan, toplantı odasında Hüseyin Avni Paşa’yı öldürdü (1876)

Alfabetik sırlama ile Osmanlıda önemli kişiler

Kaynak: Forum Gerçek