Nurdan Haber

İçgüdü mü? İlham mı?

İçgüdü mü? İlham mı?
08 Mart 2018 - 14:15

Doğadaki canlıların tümü yaşamlarını sürdürebilmek için akıl gerektiren davranışlarda bulunurlar. Bir insanın ancak öğrenme, beceri ve tecrübe gibi özelliklerle kazanacağı bu davranışlar, canlılarda ilk doğdukları andan itibaren vardır.

Son derece akılcı planlar dâhilinde hareket eden, hassas hesaplar gerektiren davranışlar sergileyen bu canlılar, kendilerini inceleyen bilim adamlarını gerçek anlamda bir şaşkınlığa düşürmektedirler.

Gerçekte “Canlılar bu zekayı nasıl ediniyorlar ve bunu nerelerde kullanacaklarını nasıl öğreniyorlar?” Canlılarda bilinçli davranışlarının nasıl ortaya çıktığı sorusuna cevap arayan evrim savunucuları “içgüdü” kavramını kullanarak bu sorulara açıklık getirmeye çalışırlar.

Eskilerin ifadesi ile “sevki tabii” olarak adlandırılan, günümüzde de “içgüdü” ya da “dürtü” olarak adlandırılan bu tip davranışlar biyoloji biliminde doğuştan gelen davranışlar olarak bilinir. İçgüdü; organizmanın türüne özgü ortaya çıkan ve bir amaca yönelik davranışlar olarak tanımlanır. Bunlar üreme, yuva yapma, yavru bakımı gibi davranışlardır. Canlının yaşamını kolaylaştırıcı bir role sahiptir.

Arılar bal yapmayı, örümcekler ağ örmeyi ya da bülbül yuvasını örmeyi nasıl öğrenmiştir?

Örneğin bir arı doğduktan çok kısa bir süre sonra bal üretmeye başlar. Ömürleri 4-5 hafta olan bu canlıların böyle mucizevi bir gıda yapmasını öğrenmeye ne vakitleri ne de kapasiteleri müsaittir. Demek ki eğitim falan görmüyorlar. Zaten eğitim alabilecek bir beyine de sahip değiller.

Bazılarına göre de, arılar içgüdüleriyle hareket ederek polen ve nektarları toplayıp bala dönüştürürler.

Acaba nedenini açıklamakta aciz kaldığımız bu tip davranışları “içgüdü” demekle izah etmiş oluyor muyuz? Aslında canlılardaki gizemli davranışları açıklamak için kullanılan bu “içgüdü” terimi, davranışların sırrını çözmüyor. Yani bu tarif; bir izah değil, bir isimlendirmedir. “İçgüdü” ya da “Dürtü” canlılara doğrudan doğruya ilham edilen bilginin kaynağını inkâr etmek için seküler bilim adamlarının uydurduğu sihirli bir kavramdır. Bu konuyla ilgili olarak Bediüzzaman hazretleri şöyle demektedir: “Bir kısım insanlar, yalnız aldatmak için bazı derin ve ehemmiyetli hakikatlere bir isim takıp güya o hakikat anlaşılmış gibi adileştiriyorlar. Halbuki, kudretin o mucizesinin hikmetlerine bir tek isim takmakla, o hakikati gizleyip; o mucizeli faaliyeti kör kuvvete ve serseri tesadüfe ve mevhum tabiata dayandırarak Ebu Cehilden daha cahil duruma düşüyorlar.

İçgüdü mü? İlham mı?

Kur’an’ın haber verdiği gibi, sonsuz ilim, sonsuz hikmet ve sonsuz kudretiyle, her şeyi yoktan yaratıp, her an tedbir ve idaresini gören âlemlerin Rabbi için bütün hayvanlara ilham yoluyla ne yapacağını söylemek sonsuz derece kolaydır. Esasen O’nun için zorluk ve kolaylık diye bir şey olamaz. O bir tek hayvana ilham verme kolaylığında bütün hayvanlara aynı anda ilham verebilir ve veriyor.

Elbette ki canlıları programlayan, onlara neler yapacaklarını öğreten bir güç vardır.

Netice olarak; arı, örümcek ve yuvasını çorap şeklinde yapan bülbül gibi hayvanatın hareketleri ancak Yaratıcının onlara ilhamı ile açıklanabilir. Evet Cenab-ı Hak her zihayatın eline lezzet ölçüsüyle ve ihtiyaç mürekkebiyle yazılmış bir tezkereyi vermiş. Onunla yaratılış emrinin programını ve hizmetlerinin fihristesini emanet etmiştir. Risale-i Nur, bu hakikate işaret olarak “Bak o Yaratıcıya ki; nasıl Kainattaki kanunlarından arının vazifesine ait kısmını bir tezkerede yazmış, arının başındaki sandukçaya koymuştur. O sandukçanın anahtarı da, vazife aşığı arıya has bir lezzettir. Onunla sandukçayı açar, proğramını okur, emri anlar, hareket eder”.

 

Alem-i İslamBediüzzaman'danDr. Mehmet Rıza DerindağDünyaGenelGünün Hadisiİslam ve HayatMisafir YazarlarNur TalebeleriTürkiyeYazarlarımız
Leyle-i Regaib Özel 5.000 Hatim Programı
Alem-i İslamBediüzzaman'danDünyaGenelGündemGünün DersiGünün Hadisiİslam ve HayatNur TalebeleriTürkiyeYazarlarımız
Genç Hafızlardan Şehitlerimiz İçin Dualar ve Kur-an’ı Kerim Tilavetleri
Alem-i İslamDerslerDünyaEkonomiFıkıh & HadisGenelGündemGünün DersiGünün DuasıGünün HadisiHayatHizmetİslamİslam ve HayatKartpostal - VecizeNur TalebeleriRisale-i NurRisale-i Nur DünyasıSorularla RisaleSual-CevapTürkiyeYazarlarımız
Boğaziçi Üniversitesi Öğrencileri ile Risale-i Nur Dersi” ŞUALAR’DAN 9.DERS ( 9. ŞUA )